Τρίτη 30 Μαΐου 2017

Άρης Μεσσήνης: Ο ρόλος του φωτογράφου είναι να σου θυμίζει τι γίνεται

Γεννήθηκε το 1977 στη Θεσσαλονίκη. Ασχολείται 20 χρόνια με τη φωτογραφία-αυτοδίδακτος στην Τέχνη-τα τελευταία με το προσφυγικό, είναι επικεφαλής του φωτογραφικού τμήματος του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων. Πολλές φωτογραφίες του έχουν αποσπάσει σημαντικά βραβεία (ανάμεσα τους το Prix Bayeux-Calvados des Correspondants de Guerre το 2012 και το Visa d’Or news  το 2016) έχουν δημοσιευθεί στις μεγαλύτερες εφημερίδες και περιοδικά του κόσμου και η φωτογραφία του ίδιου να αφήνει την κάμερα για να βοηθήσει προσφυγόπουλο που κινδύνευε στη θάλασσα της Λέσβου έγινε πρωτοσέλιδο παντού. Ο Άρης Μεσσήνης έχει ένα μότο: «Πρώτα άνθρωπος μετά φωτογράφος, που είμαι εδω για να σου θυμίζω τι γίνεται»...
Στους ανθρώπους κυρίως θέλει να εστιάζει, το βλέμμα τους να καταγράφει, τα συναισθήματα τους να μεταφέρει. Γι αυτό οι φωτογραφίες  που επέλεξε ήταν ανθρωποκεντρικές. Γι αυτό περισσότερο απ όλα σ αυτή τη φάση τον ενδιαφέρει να αποτυπώσει στο φακό τον πόνο ενός απλού καθημερινού ανθρώπου στην Ελλάδα της κρίσης. Της κρίσης που δεν πιστεύει πως είναι μόνο οικονομική, αλλά η οικονομική την έφερε στην επιφάνεια.

Ο Άρης Μεσσήνης, χρησιμοποιεί το εμείς και όχι το εγω στη συζήτηση, χαρακτηρίζει το επάγγελμα  του διαστροφή με στοιχεία ρομαντισμού, πιστεύει μόνο στην τύχη και υποστηρίζει πως ο άνθρωπος είναι το πιο αιμοβόρο πλάσμα στον πλανήτη. «Δεν υπάρχει θέλω και δε θέλω, δεν μου αρέσει δεν το κάνω δεν είμαστε απλά φωτογράφοι. Σου αρέσει δε σου αρέσει θα πας, αν δεν τρέχαμε στον Άγιο Παντελεήμονα, αν δεν είμαστε εμείς εκεί, θα είχες εσυ εικόνα για τους ακροδεξιούς; Πρέπει να καλύπτεις αυτο που γίνεται, αν δε σου αρέσει αλλάζεις δουλειά, δεν είσαι ζωγράφος..», αναφέρει και μας μιλάει για το ταξίδι της ζωής του, για ιστορίες ανθρώπων, για χαρακτήρες και χαρακτήρες... για τον Κιμ Γιουνγκ Ουν, για τον Πούτιν και τον Ιβάν Σαββίδη.


Συναντηθήκαμε την επομένη της τραγωδίας του Μάντσεστερ και η πρώτη ερώτηση που σκέφθηκα ήταν αν θα ήθελε να ήταν εκεί. Δεν το σκέφθηκε καθόλου.. «Εννοείται. Όλοι εμείς που κάνουμε αυτή τη δουλειά  θέλουμε να είμαστε κοντά στα μεγάλα γεγονότα. Για να φθάσεις στο σημείο να κάνεις αυτή τη δουλειά έχει μια διαστροφή απο μόνο του. Εμείς βλέπουμε μέσα απο την καταστροφή και τη δυστυχία  την άλλη μεριά. Θα μεταφέρω αυτό που γίνεται  για να βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματα του. .»

Κάποτε, μετά απο μια βράβευση του, κάποιος είχε σχολιάσει: «Κανένας πόλεμος δε μπορεί να τον σταματήσει απο το να φωτογραφίζει». «Αυτή είναι η σκέψη κάποιου άλλου για μένα,  μπορώ να το δεχθώ αλλά να ειπωθεί διαφορετικά. Δεν κάνουμε αυτή τη δουλειά  για να προβληθούμε, το κάνουμε για να προβάλλουμε αυτά που γίνονται. Είμαι εδώ για να σου θυμίζω τι γίνεται.». Σε άλλη στιγμή ο ίδιος είχε πει: «Έχω μια αρχή, δεν πρέπει να εμπλέκεσαι συναισθηματικά» και το επαναλαμβάνει: «Αν μπλέξεις τα συναισθήματα σου δεν είσαι αντικειμενικός, γι αυτό δεν πρέπει να είσαι πολιτικοποιημένος, ούτε θρήσκος, εμείς απλά καταγράφουμε.»

Είναι απλά μια δουλειά σαν όλες τις άλλες;

«Εμείς πιστεύουμε οτι είναι κάτι παραπάνω, το κάνουμε για αν αλλάξουμε τη γνώμη του κόσμου αν μπορούμε και τη ροή της ιστορίας, περνώντας ο καιρός  βλέπεις οτι δεν αλλάζει ούτε οι γνώμη ούτε η ροή..Ξέρω όμως αρκετούς ρομαντικούς συναδέρφους. Είναι μια ρομαντική διαστροφή.»

Τι θα έκανε για τα λεφτά; Τα πάντα ή σχεδόν..

«Δεν υπάρχει θέλω και δε θέλω, δεν μου αρέσει δεν το κάνω δεν είμαστε απλά φωτογράφοι. Σου αρέσει δε σου αρέσει θα πας, αν δεν τρέχαμε στον Άγιο Παντελεήμονα, αν δεν είμαστε εμείς εκεί, θα είχες εσυ εικόνα για τους ακροδεξιούς; Πρέπει να καλύπτεις αυτο που γίνεται, αν δε σου αρέσει αλλάζεις δουλειά, δεν είσαι ζωγράφος.. Ένας συνάδερφος που γνώρισα στη Μοσούλη, δέχθηκε αμέσως μετά την πρόταση να ακολουθήσει στην περιοδεία του για να τον φωτογραφήσει τον Τζάστιν Τιμπερλέικ.. Κι εγω θα το έκανα για τα λεφτά και γιατί θα ήταν για περιορισμένο χρόνο. Θα  ακολουθούσα καλλιτέχνες, πολιτικούς, θα δούλευα για τον Τσίπρα, τη Μέρκελ-θα ήταν και καλύτερος ο μισθός- για τον Μιχαλολιάκο όχι, για καμία αμοιβή.»

Ο,τι πιο δύσκολο, τόσο πιο ελκυστικό. Αυτή είναι η φύση του επαγγέλματος, ταιριάζει και με την ιδιοσυγκρασία του...

«Θέλω να πάω στην Δυτική Παπούα που ελέγχεται από τον ινδονησιακό στρατό.  Είναι ένα κομμάτι του πλανήτη που δεν έχει καταγραφεί, οι κάτοικοι είναι υπο την κατοχή του ινδονησιακού στρατού, ένα χρόνο τώρα προσπαθώ να βρω την κατάλληλη ευκαιρία, πηγή... Όλα είναι θέμα τύχης. Την τύχη βάζω πάνω απ όλα σε όλα. Είναι πάντα ο πρώτος παράγοντας. Ούτε σε μοίρες πιστεύω ούτε σε θεούς. Μόνο στην τύχη. Απο τύχη ζούμε στη Δύση, απο τύχη ζούμε γενικά Και στη δουλειά είναι το 70%.»

Τι κάνει ενα καλό φωτογράφο...

«Η τύχη σίγουρα, ο χαρακτήρας και η οικονομική ευκαιρία. Ο χαρακτήρας είναι  αυτος που θα σε κάνει να αποτυπώσεις τα πράγματα. Άμα δόσεις σε ενα ακροδεξιό μια μηχανή δε θα σου βγάλει συναίσθημα, θα σου βγάλει άλλα πράγματα. Μπορεί να είσαι ο καλύτερος αν δε μπορείς να χρηματοδοτήσεις την αποστολή σου δεν έχεις την ευκαιρία. Επίσης είναι πολλοί που έχουν το ταλέντο, είναι πολύ περισσότεροι αυτοί που με τη δουλειά τους  ξεπέρασαν. Εγω δεν είχα ταλέντο, δούλεψα πολύ..»

Είμαστε όλοι μετανάστες...

«Τη συγκεκριμένη στιγμή αυτοί που ζούνε στη Δύση είναι πιο τυχεροί, πάλι είναι καθαρά θέμα τύχης. Για άλλη στιγμή δεν ξέρω. Αν ψάξουμε πίσω τις γενιές μας όλοι απο κάπου ήρθαμε Το δυστύχημα πάνω στη μετανάστευση και την προσφυγιά είναι οι ίδιοι οι μετανάστες, με εξοργίζει να βλέπω μετανάστες πως μιλάνε  για τους μετανάστες. Δες τους Άραβες που ζουν εδω πως φέρονται  τους Άραβες, τους Αλβανούς  που βρίζουν τους Αλβανούς... Για τη Δύση τρομοκράτες είναι οι άλλοι, για τους άλλους είμαστε εμείς. Για τον απλό κόσμο είναι όλοι τρομοκράτες..»

Ο καλός και ο κακός ακτιβιστής

Ο λόγος για τον   Ai WeiWei, τον Κινέζο εικαστικό που πόζαρε σαν πνιγμένο προσφυγόπουλο στη Λέσβο προκαλώντας πολλά αντιφατικά σχόλια, έως  και δυσφορία. «Τον ξέρω τον Ai Wei Wei. εμένα δε μου άρεσε αυτο που έκανε, αλλά το βλέπω θετικά γιατί καλώς ή κακώς υπάρχει ένα κομμάτι του κόσμου που δεν ενδιαφέρεται γι αυτά που γίνονται -τον ενδιαφέρουν άλλα πράγματα πιο κοσμικά- ο Ai Wei Wei βρήκε ενα τρόπο να ενημερώσει μέσα απο το έργο του. Ο Αi Wei Wei  είναι ακτιβιστής ,κυνηγημένος απο την Κίνα, άθελα του το έκανε, νομίζω  την πάτησε, του το πρότεινε κάποιος και  τον πιάσανε λίγο χαζό. Η πρώτη αίσθηση είναι α, το μαλάκα, μετά λες κι αν η κοκότα με τα δις  έστω για πέντε λεπτά προβληματιστεί μπορεί να δώσει τίποτα  απο τα ξεπλυμένα λεφτά του άντρα της.» και αυτή είναι η θετική πλευρά.»

Πρόσωπα στο φακό  του

«Όλα τα δημόσια πρόσωπα θα ήθελα να τα φωτογραφήσω και περισσότερο τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Σήμερα αυτόν θα ήθελα, αύριο δεν ξέρω. Πιο πολύ απ όλους, όμως, θέλω να φωτογραφήσω  ένα απλό καθημερινό άνθρωπο που μέσα απο το πρόσωπο του θα μπορέσει να βγει η απόγνωση που ζούμε  στην Ελλάδα, θέλω να καταγράψω πως βιώνει την κρίση μέσα απο το βλέμμα  του. Αυτό για μένα είναι το πιο σημαντικό. Έχει τύχει να τραβήξω τον Πούτιν- είναι δύσκολος, κοιτάει συνέχεια κάτω, όταν μιλάει..»

Τι λέει η γλώσσα του σώματος σε ένα φωτογράφο;

«Το θέμα είναι τι λέει όταν κοιτάει κάτω, να σου δείξω ανθρώπους που κοιτάνε στα μάτια  και είναι πιο υποκριτές. Κανε ενα φλας μπακ και δες πόσοι μα κοίταξαν τα μάτια..»

Η εικόνα λέει πάντα την αλήθεια;

«Λέει ένα μεγάλο κομμάτι της αλήθειας, γιατί έχει σύνορα όπως και τα μάτια.  Το βλέμμα είναι και θέμα υποκριτικής.»

Τα μάτια του έχουν δει πολλά και το συμπέρασμα ένα...

«Ο άνθρωπος είναι το πιο αιμοβόρο πλάσμα, δεν υπάρχει πιο κακό πλάσμα στον πλανήτη. Το ζώο  σκοτώνει για την επιβίωση, ο άνθρωπος για την ευχαρίστηση. Θέλει να εξαφανίσει οποιοδήποτε απο φόβο, εξουσία, δεν ξέρω τι..»

Η επόμενη ημέρα. Τι γίνεται όταν γυρίζεις απο μια δύσκολη αποστολή;

«Είμαι καλύτερος για μένα,πιο σκληρός και πιο αυστηρός για τους γύρω μου. Όσο βλέπεις αυτά που συμβαίνουν νιώθεις τυχερός που δεν τα περνάς. Εμείς πάμε  και γυρίζουμε πίσω. Πάλι η τύχη...»

Στο τέλος  μιλήσαμε και για ποδόσφαιρο...

Έχει παίξει μπάλα μέχρι που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει μετά απο ένα σοβαρό τραυματισμό. Υποστηρίζει τον ΠΑΟΚ και τον Σαββίδη, αλλά δεν βλέπει πια ποδόσφαιρο. «Μια χαρά είναι ο Σαββίδης. Μέχρι στιγμής για μένα είναι ντόμπρος. Τώρα αυτός έχει τη δύναμη. Ο δυνατός κερδίζει... Δεν βλέπω αγώνες στην τηλεόραση γιατί δεν έχω χρόνο, σκέφτομαι όχι πως θα βγει ο μήνας, αλλά η άλλη μέρα, φαντάζεται κανείς οτι επειδή είμαι σε μεγάλο  πρακτορείο παίρνω καλά λεφτά, δεν έχω πρόβλημα, έχω και μεγάλο, έχω τρία παιδιά και πραγματικά με απασχολεί πως θα τα βγάλω πέρα. Αλλά και τι να δει κανείς στο ποδόσφαιρο; όλα στημένα, όλο για τα λεφτά γίνονται..»

Του λέω πως θέλω να πιστεύω -και όχι μόνο στον αθλητισμό- οτι υπάρχει και η ιδεολογία... οτι δε γίνονται όλα για το χρήμα και την εξουσία. Γελάει. «Καλό είναι να υπάρχουν και κάποιοι ρομαντικοί...αλλά είναι λίγοι»

09:19 | 28 Μάιος. 2017 Τελευταία ανανέωση 09:19 | 29 Μάιος. 2017
Εύη Φιαμέγκου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου