Η επανάσταση του π. Θύμιου Βλαχάβα Μάιος 1807-Το αρματολίκι της Βόρειας Πίνδου

Ο ΘΥΜΙΟΣ ΒΛΑΧΑΒΑΣ, Ο Αλή ΠΑΣΑΣ και Ο ΓΕΡΟ-ΖΙΑΚΑΣ

Κατά τους χρόνους του γερο-Ζιάκα και του Κούρτ-πασά του Βερατίου άρχισε να φαίνεται στο προσκήνιο της νεότερης ιστορίας της Ηπείρου - Μακεδονίας ο αιμοβόρος Αλής. Γεννήθηκε στο Τεπελένι της Βορείου Ηπείρου το έτος 1744 και ήταν γιος του Βελή καί της Χάμκως. Έφηβος ακόμα ο Αλής έγινε αρχηγός ληστρικής συμμορίας από Αλβανούς και καταδυνάστευσε την Ήπειρο, την Αλβανία, την Μακεδονία και την Θεσσαλία, ερχόμενος σε σύγκρουση με τους Έλληνες αρματολούς και κλέφτες. Σε μία σύγκρουση με τον Κούρτ-πασά του Βερατίου νικήθηκε, και συμμορία του διεσκορπίσθηκε και ο Αλής συνελήφθηκε αιχμάλωτος.

Στο σαράι του Κούρτ-πασά, όπου διέμενε ο Αλής, ερωτεύθηκε την θυγατέρα του Κούρτ (ήταν άραγε κι αυτό στο σχέδιό του;). Έλαβε όμως σαν σύζυγο την Εμινέ, θυγατέρα του πασά του Δελβίνου Καπλάν, και κατόπιν την όμορφη Ελληνίδα Βασιλική Κ. Κονταξή, αφού σκότωσε την Εμινέ. Εξυπηρετήσας δε ποικιλοτρόπως την Υψηλή Πύλη διορίσθηκε το έτος 1785 βοηθός επόπτης των διαβάσεων της Ρούμελης, και σαν τέτοιος ήλθε σε συνεννόηση με τους αρματολούς Θεσσαλίας καί Γρεβενών.

Το 1786 διορίσθηκε πασάς της Θεσσαλίας και το 1788 και πασάς Ιωαννίνων, αφού ένωσε διοικητικά την Ήπειρο και την Θεσσαλία. Αργότερα την Θεσσαλία την έδωσε στον γιο του Μουχτάρ-πασά. Tο 1789 διορίσθηκε γενικός επιθεωρητής (ναζίρ ντερβέν αγάς) των οδών και διαβάσεων της Ρούμελης, προσήρτησε δε στην σατραπεία του την Δυτική Μακεδονία ως τον Αλιάκμονα.

Το καπετανάτο της Πίνδου τότε με τις επαρχίες των Γρεβενών, Βεντζίων, Ανασελίτσης (Άνω Σελίτσης) και Κονίτσης υπήχθη υπό τις διαταγές του Αλή Τεπελενλή, πασά των Ιωαννίνων, και ναζίρ των διαβάσεων.

Τα πράγματα τότε πήραν άλλη τροπή. Οι αρματολοί και κλέφτες της Πίνδου, της Θεσσαλίας, του Ολύμπου, του Πηλίου άρχισαν να συνεργάζονται. Εξαιρετική θέση μεταξύ αυτών κατέλαβε τότε ο αρματολός παπά-Θύμιος. Δηλαδή ο ιερέας Ευθύμιος Βλαχάβας ή Μπλαχάβας, ο γιος του ανδρείου και αδάμαστου οπλαρχηγού Χασίων γέρο - Μπλαχάβα. Δεν άργησε όμως ο Αλί-πασάς να τον εξοντώσει και ο παπα -Θύμιος συνελήφθη και μαρτύρησε στα Γιάννενα το έτος 1810.

Με τον Θύμιο Βλαχάβα συνέπραξαν τότε και oι αρματολοί των Γρεβενών. Στην πρώτη εξέγερση της Θεσσαλίας και της Πίνδου υπό τον Βλαχάβα έλαβε μέρος και ο γέρο - Ζιάκας. Η εξέγερση όμως εκείνη απέτυχε, ο δε Βλαχάβας κατέφυγε στην νήσο Σκόπελο, όπου οργάνωσε πειρατικό στολίσκο. Ο γέρο-Ζιάκας τότε απεσύρθη στο αρματολίκι του. Στην δεύτερη εξέγερση του Βλαχάβα το έτος 1808 πάλι πήρε μέρος και ο γέρο -Ζιάκας. Στη συνέχεια όμως αποσύρθηκε, γιατί το κίνημα εκείνο προδόθηκε στον Αλί. Σε μια μάχη στο Καστράκι των Μετεώρων το 1809 ο γιος-του Αλή Μουχτάρ - πασάς της Θεσσαλίας νίκησε τους Έλληνας, και ο Βλαχάβας κατέφυγε πάλι στην Σκόπελο. Από εκεί και μετά από πολλές περιπέτειας παραδόθηκε στον αρχιναύαρχον του Τουρκικού στόλου, ο οποίος αθέτησε τις υποσχέσεις του περί αμνηστίας και τον παρέδωσε στον Αλή των Ιωαννίνων. Εκεί το έτος 1810 βρήκε μαρτυρικό θάνατο.

Όπως μας λέγει το κάτωθι δημοτικό τραγούδι:

Αηδόνια μου περήφανα, πεύκα καμαρωμένα, φέτος να μή λαλήσετε, φέτος να μαραθείτε.

Tοv παπά-Θύμιο πιάσανε, τον καπετάν Βλαχάβα. Στη μέση ο Μουχτάρ-πασάς, πίσω Τσοχανταραίοι, κι ' Από κοντά οι Μπέηδες κι οι Τουρκοπουλημένοι.

Κι ο Αλί-πασάς σαν το 'μαθε δεν πίστευε το θάμα.

Αυτός του τον προβόδισε, αυτός του τον μιλάει.

-Παπά, βρε κερατόπαπα, που χάλασες τον τόπο,

δεν σάρεσ' ο Αλί-πασάς, δεν σ' άρεσ' ο Σουλτάνος,

καί μπαϊράκι σήκωσες να γένης βασιλέας;

-Μή βλαστημάς, Αλί-πασά, μή βλαστημάς, Βεζίρη.

Σώφτεξα, σε πολέμησα, και σου 'πεσα στα χέρια.

-Γίνεσαι Τούρκος, ρε παπά, κι' ούλα στα συμπαθάω!

-Ρωμιός εγώ γεννήθηκα, Ρωμιός θε να ποθάνω.

Μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Βλαχάβα, ο γέρο - Ζιάκας λόγω γήρατος παραιτείται περί το 1810.

Από τους σημαντικότερους αρματολούς της Πίνδου ήταν ο Ευθύμιος Βλαχάβας ή Μπλαχάβας.  ο μαρτυρικός θάνατος του Βλαχάβα το 1810 (Αθήνα, Γεννάδιος Βιβλιοθήκη). 

πηγή : greveniotis.gr