Ο Σεφέρης, ο Σωκράτης και ο Βούδας (Δημήτρης Ψαρράς)

Εξακολουθεί να προκαλεί κάθε λογής σχόλια η νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών να καθιερώσει «ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού την 20ή Μαΐου, ημερομηνία που ταυτίζεται με τη γέννηση του κορυφαίου των φιλοσόφων και διαμορφωτών του παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμού, Σωκράτη» (βλ. τη συζήτηση στο μπλογκ του Νίκου Σαραντάκου).

Επισημαίνεται ότι η 19η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ενώ η 21η Μαΐου ως επέτειος της Μάχης της Κρήτης. Συνεπώς, με την καθιέρωση της 20ής Μαΐου ως Ημέρας Παγκόσμιας Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού, δημιουργείται ένα τρίπτυχο, που συνδέει τη γλώσσα και τον πολιτισμό με το ιστορικό γίγνεσθαι, καθώς και τη διαχρονική και διατοπική παρουσία του Ελληνισμού».


Θα περίμενε κανείς από ένα νομοσχέδιο που αναφέρεται στη γλώσσα και τον πολιτισμό και μάλιστα προορίζεται για τη διεθνή προβολή της πολιτισμικής παράδοσης της χώρας να επιδεικνύει την ελάχιστη σοβαρότητα. Αλλά εδώ ο άγνωστος συντάκτης της αιτιολογικής έκθεσης πραγματικά δίνει τα ρέστα του. Το κακό είναι ότι, καθώς φαίνεται, η κατάθεση του νομοσχεδίου έγινε άρον άρον, κάτω από την πίεση κοινοβουλευτικής ερώτησης στελεχών της αντιπολίτευσης.

Μικρή λεπτομέρεια: η βεβαιότητα για την ημερομηνία γέννησης του Σωκράτη είναι κι αυτή δείγμα του σχεδιασμού της όλης υπόθεσης. Γιατί είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει σιγουριά ούτε καν για το έτος της γέννησής του (370 ή 369 π.Χ.).

Η 20ή Μαΐου προκύπτει από την αντιστοίχηση της «έκτης του μηνός Θαργηλιώνος», την οποία αναφέρουν ο Διογένης Λαέρτιος, αντιγράφοντας τα Χρονικά του Απολλοδώρου («Βίοι Φιλοσόφων», Β', 44) και ο Αιλιανός («Ποικίλη Ιστορία», Β', 25). Ομως το αττικό ημερολόγιο ήταν σεληνιακό και ο μήνας Θαργηλιών δεν έχει σταθερή αντιστοίχηση με το σημερινό ημερολόγιο.

Αλλά ας δεχτούμε ως συμβατικό τον ορισμό της 20ής Μαΐου για τη γέννηση του Σωκράτη και ας παρακολουθήσουμε πώς φτάσαμε ώς εδώ.
Πρόκειται για μια πρόταση που διατυπώθηκε από την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων Ιταλίας (ΟΕΚΑΙ) με επιστολές στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους υπουργούς Εξωτερικών, Παιδείας, Πολιτισμού και Διοικητικής Μεταρρύθμισης τον Ιούνιο του 2014.

Στην επιστολή προτεινόταν να καθιερωθεί Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, κάτι που συμβαίνει με άλλες γλώσσες, και υποδεικνυόταν ως ημερομηνία η 10η Δεκεμβρίου, η ημέρα δηλαδή που έγινε από τη Σουηδική Ακαδημία η τελετή απονομής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Γιώργο Σεφέρη, το 1963.