ΝΟΤΙΟΣ ΠΟΝΤΟΣ
Το Ελληνικό Μεταλλείο Άκνταγ
Ο ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΙΟΥΠΤΖΙΔΗΣ(Σεκίρ-εφεντης)
Ο επιχειρηματίας και χρηματοδότης του ποντιακού αντάρτικου Γεώργιος Κιουπτζίδης(πάνω στο άλογο) του Χ''Ισαάκ και της Μαρίας,γνωστός ως ''Σακίρ-αγας''(ή ''Σεκίρ-εφεντης''),περιστοιχιζόμενος από νεαρά παλληκάρια,από εκείνα που ήταν επιφορτισμένα να προστατεύουν τους ομογενείς από τις κάθε είδους επιθέσεις πλιατσικολόγων,τσετών,ασύντακτων στρατοχωροφυλάκων αλλά και κεμαλικών σατραπίσκων.Ο Γεώργιος Κιουπτζίδης, τους είχε με υπό την προστασία του.
Χορηγός των σχολείων, της εκκλησίας και της κοινότητας.
Ο πατέρας του Γ.Κιουπτζίδη, Χ''Ισαάκ Κιουπτζίδης, ήταν αυτός που έβαλε σε νέες βάσεις τη σχολική παιδεία στο Άκνταγ Μαντέν.
Το 1890,που τότε ήταν έξαρχος του Μητροπολίτη Χαλδίας,προσέλαβε τον απόφοιτο του Φροντιστηρίου Αργυρουπόλεως, ιερέα Κύριλλο Καρατζά,ο οποίος με την εποπτεία του Χ''Ισαάκ συγκρότησε το πρώτο οργανωμένο Σχολείο του Μεταλλείου.
Η Ελληνική Μεταλλουργική Κοινότητα των 30 οικισμών,οφείλει πολλά στον Χ''Ισαάκ Κιουπτζίδη.
Ένας άλλος ευεργέτης του Άκνταγ Μαντέν ήταν και ο Νικόλαος Κιουπτζίδης του Ηλία,πρωτεξάδελφος του Γ.Κιουπτζίδη.Με δική του πρωτοβουλία,σχεδιασμό και δαπάνη εξ ολοκλήρου έφερε από το βουνό το νερό στην Κεντρική Αγορά του Άκνταγ Μαντέν.
Ο Γ.Κιουπτζίδης απαγχονίστηκε στην Αμάσεια 23 Σεπτεμβρίου του 1921. Κρυπτοχριστιανική η οικογένειά του,με καταγωγή από το Σταυρίν.
Ήταν πεθερός του Νικ.Μουρατίδη.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
ΝΑ ΜΗΝ ΣΑΣ ΜΠΕΡΔΕΥΕΙ ΤΟ -ζ.Το Γράφανε και με -σ,δηλ-τσ και με -ζ,δηλ -τζ.
Στην τουρκική γραφή του ονόματος έχουμε -τζ και όχι -τσ.Εδώ οι πιο πολλοί το γράφουν με -τσ.Ο ιστορικός Γ.Βαλαβάνης το γράφει επίσης με -τζ,που είναι και το σωστό.
Στην τουρκική γλώσσα υπάρχουν τα γράμματα -c(τζιέ) και -c(τσιέ) με μια γραμμούλα κάθετη από κάτω.Όλοι οι επαγγελματίες και τα επαγγέλματα στην τουρκική γλώσσα γράφονται με -c και προφέρονται -τζ.Για παράδειγμα Καλαϊτζίδης,Σαμαρτζίδης,Βογιατζίδης κλπ.
Κάτι ακόμα,προσωπικά άκουσα και το Σακίρ(ο Κ.Αδαμόπουλος,γιος του εθνομάρτυρα Λεωνίδα Αδαμόπουλου,στο βιβλίο του γράφει Σακίρ,επίσης και ο γιος του εθνομάρτυρα Αναστ,Ιωσηφίδη με τον οποίο συνομίλησα πολλές φορές έλεγε Σακιρ-αγάς.Αντίθετα ο πατέρας μου(1900-1985) έλεγε αναφερόμενος στον σπουδαίο πρόγονό σας Σεκίρ-εφεντης.
Το ιστορικό της σύλληψης,φυλάκισης και απαγχονισμού των 23 επιφανών ομογενών του Άκνταγ Μαντέν,είναι δημοσιευμένο λίγο πιο κάτω,σ'αυτήν τη σελίδα,με τον τίτλο:ΟΙ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΠΑΤΡΙΩΤΩΝ ΤΟΥ ΑΚΝΤΑΓ ΜΑΝΤΕΝ.
Το Ελληνικό Μεταλλείο Άκνταγ
Ο ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΙΟΥΠΤΖΙΔΗΣ(Σεκίρ-εφεντης)
Χορηγός των σχολείων, της εκκλησίας και της κοινότητας.
Ο πατέρας του Γ.Κιουπτζίδη, Χ''Ισαάκ Κιουπτζίδης, ήταν αυτός που έβαλε σε νέες βάσεις τη σχολική παιδεία στο Άκνταγ Μαντέν.
Το 1890,που τότε ήταν έξαρχος του Μητροπολίτη Χαλδίας,προσέλαβε τον απόφοιτο του Φροντιστηρίου Αργυρουπόλεως, ιερέα Κύριλλο Καρατζά,ο οποίος με την εποπτεία του Χ''Ισαάκ συγκρότησε το πρώτο οργανωμένο Σχολείο του Μεταλλείου.
Η Ελληνική Μεταλλουργική Κοινότητα των 30 οικισμών,οφείλει πολλά στον Χ''Ισαάκ Κιουπτζίδη.
Ένας άλλος ευεργέτης του Άκνταγ Μαντέν ήταν και ο Νικόλαος Κιουπτζίδης του Ηλία,πρωτεξάδελφος του Γ.Κιουπτζίδη.Με δική του πρωτοβουλία,σχεδιασμό και δαπάνη εξ ολοκλήρου έφερε από το βουνό το νερό στην Κεντρική Αγορά του Άκνταγ Μαντέν.
Ο Γ.Κιουπτζίδης απαγχονίστηκε στην Αμάσεια 23 Σεπτεμβρίου του 1921. Κρυπτοχριστιανική η οικογένειά του,με καταγωγή από το Σταυρίν.
Ήταν πεθερός του Νικ.Μουρατίδη.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
ΝΑ ΜΗΝ ΣΑΣ ΜΠΕΡΔΕΥΕΙ ΤΟ -ζ.Το Γράφανε και με -σ,δηλ-τσ και με -ζ,δηλ -τζ.
Στην τουρκική γραφή του ονόματος έχουμε -τζ και όχι -τσ.Εδώ οι πιο πολλοί το γράφουν με -τσ.Ο ιστορικός Γ.Βαλαβάνης το γράφει επίσης με -τζ,που είναι και το σωστό.
Στην τουρκική γλώσσα υπάρχουν τα γράμματα -c(τζιέ) και -c(τσιέ) με μια γραμμούλα κάθετη από κάτω.Όλοι οι επαγγελματίες και τα επαγγέλματα στην τουρκική γλώσσα γράφονται με -c και προφέρονται -τζ.Για παράδειγμα Καλαϊτζίδης,Σαμαρτζίδης,Βογιατζίδης κλπ.
Κάτι ακόμα,προσωπικά άκουσα και το Σακίρ(ο Κ.Αδαμόπουλος,γιος του εθνομάρτυρα Λεωνίδα Αδαμόπουλου,στο βιβλίο του γράφει Σακίρ,επίσης και ο γιος του εθνομάρτυρα Αναστ,Ιωσηφίδη με τον οποίο συνομίλησα πολλές φορές έλεγε Σακιρ-αγάς.Αντίθετα ο πατέρας μου(1900-1985) έλεγε αναφερόμενος στον σπουδαίο πρόγονό σας Σεκίρ-εφεντης.
Το ιστορικό της σύλληψης,φυλάκισης και απαγχονισμού των 23 επιφανών ομογενών του Άκνταγ Μαντέν,είναι δημοσιευμένο λίγο πιο κάτω,σ'αυτήν τη σελίδα,με τον τίτλο:ΟΙ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΠΑΤΡΙΩΤΩΝ ΤΟΥ ΑΚΝΤΑΓ ΜΑΝΤΕΝ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου